Vikinglerin Efsanevi Güneş Taşı Bulundu

Bilim adamları, 1592 yılında Alderney Adası açıklarında batan bir İngiliz gemisinde bulunan kristalin, Vikingler’in efsanevi “Güneş Taşı” olduğunu açıkladılar. Laboratuvardaki incelemeler, taşın İzlanda kristali olarak bilinen bir kalsit türü olduğunu gösterdi. Kristalleşmiş kalsiyum karbonattan oluşan İzlanda kristali, ışığı polarize edebilme etkisine sahip. Kalsitten bakıldığında güneş ışığına ait iki farklı demet görülür, bir düzenli ve bir düzensiz ışın. Işık demetini iki kez kıran taşın döndürülmesi halinde iki ışık demetinin yoğunluğuna eşit bir pozisyon elde edilebilir. O anda kristal tam olarak güneşin yönünü gösterir.

Rennes Üniversitesi’nden uzmanlar, Vikinglerin şeffaf, dikdörtgen taşı yollarını bulmak için kullanıldığını belirtti. Usta denizciler olarak ün salan Vikingler, çıktıkları uzun deniz seferlerinde yollarını bulmak için güneşin gökyüzündeki konumundan yararlanırlardı. İngiltere Kraliçesi Elizabeth’in hükümdarlığı sırasında Manş Adaları civarında batan bir batıkta bulunan kristali test eden bilim adamları, iki ışık huzmesinin birleştiği noktayı bularak Güneş’in gökyüzündeki konumunun belirlenebildiğini ispatladı. Güneş taşı Viking destanı “Aziz Olaf”ta da geçer. Efsaneye göre Vikingler, bulutlu ve sisli günlerde güneşin yerini tesbit etmek için gizemli bir güneş taşı kullanıyordu.

Alderney Denizcilik Derneği’nin koordinatörü Mike Harrison yaptığı açıklamada, ‘kalsit kristallerinin eşkenar şekilleri sayesinde ışığı çift görüntü oluşturacak şekilde kutuplaştırabildiğini’ söyledi. Bu da, kalsit taşının arkasında bir kişinin yüzüne bakmanız halinde, iki surat göreceğiniz anlamına geliyor. İzlanda taşı doğru bir konumda yerleştirildiğinde ise çift görüntü tek görüntü haline iniyor, böylece kristalin doğu-batı yönünü gösterdiği anlaşılıyor. Vikinglerin, güneşin olmadığı hatta gökyüzünün sisle kaplı olduğu düşük ışıklı günlerde bile güneş taşını kullanabiliyordu. Güneş ufuktan yok olduktan sonra bile, gemiler en fazla birkaç derece sapmayla güneşe göre rota çizebiliyordu. Proceedings of the Royal Society A dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, “Zifir karanlıkta, gökyüzünde yıldızlar bile görünmezken, İzlanda taşı denizcilere yardımcı oluyordu. Güneş taşının yüzyıllar boyu deniziciler tarafından kullanılmasının nedeninin ise manyetik pusulanın yön bulmak için uzun bir süre etkin kullanılamaması gösterildi.