On Emir’le İlgili Tuhaf İddia!

İsrail’deki Hebrew Üniversitesi’nin Psikoloji Bölümü Başkanı Benny Shanon Tevrat’taki Mısır’dan çıkışın anlatıldığı Exodus ile On Emir’in, halüsinasyonların etkisiyle yazıldığını iddia etti. Sina Dağı’nda yetişen, Hz. Musa’nın da yediği akasya ve sedefotlarının halüsinasyonlara neden olduğunu ileri sürdü. Shanon’un bu konuyu anlattığı makalesi felsefe dergisi Time and Mind’da yayımlandığında, sadece muhafazakâr Yahudilerin değil diğer din çevrelerinin de tepkisine neden oldu.

Uzun süredir bitkilerin psikoaktif etkileri üzerine çalışan Prof. Shanon, Exodus’taki “Sesler Duyuldu” bölümünün  binlerce kez farklı şekilde yorumlandığını belirtiyor. Bu bölümde yazılanların anlamıyla ilgili çağrışımları, Şamanlar’ın kehanet yapmak için içtikleri “Ayahuaska” iksirini denediğinde fark ettiğini söylüyor. Amazon Ormanları’nın derinliklerinde yerli halkın ikram ettiği “ayahuaska”yı içtikten kısa süre sonra bazı sesler eşliğinde dini ve ruhani çağrışımları olan halüsinasyonlar görmüş. Bunun üzerine karışımın içeriğindeki bitkileri araştırmış ve ayahuaskanın içinde akasya bitkisinin de olduğunu fark etmiş.

Shanon kendi yaşadığı deneyimden yola çıkarak Exodus’a gönderme yapıyor ve kitaptaki şu cümleleri hatırlatıyor: “Çalılar alev aldı fakat yok olmadı. Gök gürledi, ışık yayıldı ve kutsal borazanın sesi On Emir indirilirken duyuldu. Musa’nın bedeni Tanrı’yla karşılaştıktan sonra parladı. Musa’nın kardeşi Aron’un değneği kıvrılmış bir yılana dönüştü…”  Shanon, Exodus’un bu bölümünde yazılanlara benzer görüntüleri “ayahuaska” içtikten sonra kendisinin de gördüğünü iddia ediyor. “Ayahuaska deneyi”ni Sina Dağı’nın tepelerinde yetişen akasya ve sedefotundan yiyerek tekrarlayan Prof. Shanon, yine benzer dini ve ruhani çağrışımlar yapan halüsinasyonlar gördüğünü söylüyor. Shanon, “Elbette Tevrat’ı yazmak için yalnızca bu otlar yeterli değil, bunun için Musa olmanız gerekir” diyor.

Sina Dağı, Tevrat’a göre, Musa Peygamber öncülüğündeki İsrailoğulları’nın  Mısır’dan çıkarken durdukları, Musa’nın Tanrı ile konuştuğu ve On Emir’i aldığı yerdir. Olay Tevrat’ta şöyle anlatılır:

“Çık.19: 16 Üçüncü günün sabahı gök gürledi, şimşekler çaktı. Dağın üzerinde koyu bir bulut vardı. Derken, çok güçlü bir boru sesi duyuldu. Ordugâhta herkes titremeye başladı.

Çık.19: 17 Musa halkın Tanrı’yla görüşmek üzere ordugâhtan çıkmasına öncülük etti. Dağın eteğinde durdular.

Çık.19: 18 Sina Dağı’nın her yanından duman tütüyordu. Çünkü RAB dağın üstüne ateş içinde inmişti. Dağdan ocak dumanı gibi duman çıkıyor, bütün dağ şiddetle sarsılıyordu.

Çık.19: 20 RAB Sina Dağı’nın üzerine indi, Musa’yı dağın tepesine çağırdı. Musa tepeye çıktı.

Kuran’da anlatılana göre Hz. Musa, İsrailoğulları’yla beraber Mısır’dan ayrıldıktan sonra Kızıldeniz’i geçmiş, daha sonra Sina Dağı’na doğru yönelmiş. Hz. Musa kavminden ayrılıp tayin edilen sürede Sina Dağı’na ulaşmış, “On Emir olarak adlandırılan levhalar da Hz. Musa’ya bu sırada Sina Dağı’nda indirilmiş. Sina Dağı, Kuran’da “Tur-u Sina” olarak geçer. Meryem Suresi 52’inci ayette “Ona, Tur’un sağ yanından seslendik ve onu (kendisiyle) gizlice söyleşmek için yakınlaştırdık” deniliyor. Bakara Suresi 39’uncu ayette ise “Hani sizden misak almış ve Tur’u üstünüze yükseltmiştik (ve): ‘Size verdiğimize (kitaba) sımsıkı sarılın ve dinleyin’ (demiştik)” deniliyor.

On Emir Nedir?

On Emir Sina Dağı’nda Tanrı tarafından Hz. Musa’ya verilen ve Yahudiler’in kabul ettiği temel prensipler. Hz. Musa Sina’dan indiği zaman beraberinde getirdiği iki taş levhada yazılı 10 emir şu şekilde sıralanır:

1. Seni Mısır’dan esaretten çıkaran Tanrı benim.

2. Benden başka Tanrı’n olmayacaktır. Boşlukta, yerin üstünde veya altında, denizlerin derinliklerinde mevcut olan varlıkların resimlerini yapmayacak ve onlara hiç bir suretle tapmayacaksın.

3. Tanrı’nın ismini boş yere ağzına almayacaksın.

4. Cumartesi gününü daima hatırlayıp, onu kutsal kılacaksın. Haftanın 6 günü çalışacak, yedincisinde istirahat edeceksin. Cumartesi günü istirahata tahsis edilmiş umumi dinlenme günüdür. O gün ne sen, ne oğlun, ne kızın, ne uşağın, ne de hayvanların, kısaca hiç biriniz çalışmayacaksınız.

5. Anne ve babana hürmet edeceksin.

6. Öldürmeyeceksin.

7. Zina yapmayacaksın.

8. Çalmayacaksın.

9. Yalan şahadette bulunmayacaksın.

10. Hiç kimsenin evine, barkına, karısına, hizmetçisine, öküzüne, eşeğine velhasıl sana ait olmayan bir şeye göz dikmeyeceksin.