Kutuplar Kime Ait?

Kuzey kutup bölgesi (Arktika), dünyanın süper güçleri tarafından paylaşılamıyor. Dünyanın petrol ve doğalgaz rezervlerinin %20’sinin olduğu kutuplarda hiç toprağı olmayan Çin’in harakete geçmesi ABD, Rusya ve diğer Avrupa ülkelerini alarma geçirdi. ABD, Rusya ve diğer Avrupa Birliği üyesi devletlerin kutuplarda toprağı bulunurken, Çin’in hiç bir toprağının olmaması aradaki gerginliğin artmasına neden oldu. Çin bölgeye ilk araştırma gemisini gönderirken, Çinli yetkililer kuzey kutbu ülkeleriyle daha iyi ilişkiler kurmak için  Danimarka, İsveç ve İzlanda’yı ziyaret ederek, birçok ticaret anlaşması teklifinde bulundu.  Danimarka Krallığı’na bağlı olsa da kendi kendini yöneten özerk bir bölge olan Grönland’ın bu kadar tedirginlik yaratmasının temel sebebi buz dağlarının erimesiyle beraber nadir bulunan ham maddelerin ve mineral sahalarının ortaya çıkması. Bölgede keşfedilen 60 petrol rezervinden 43’ü Rusya, 11’i Kanada, 6’sı ABD ve biri Norveç’in kıta sahanlığı içinde bulunuyor.

Rusya, Kuzey Kutbu’nda Alakurtti askeri üssünü yeniledi ve üsse bir tugay asker yerleştirdi. Rusya, Sovyetler Birliği’nden bu yana bölgeye yapılan en büyük askeri sevkiyatı gerçekleştirdi ve zaman zaman sıcaklığı -40 dereceye kadar düşen bölgedeki askeri birliklerini nükleer yakıtlı buzkıran gemilerin oluşturduğu filoyla destekledi. Rusya’nın yanı sıra, ABD, Kanada, Norveç, Danimarka ve İzlanda da bölgede ve bölgenin sahip olduğu yeraltı kaynaklarında hak iddia ediyor. Rusya, bölgedeki 460 bin kilometrekarelik alanın kendi ulusal toprağı olduğu  iddiasında. Hatta Rus dalgıçlar bu iddiaya desteklemek için Kuzey Kutup Noktası’nda bir dalış gerçekleştirerek, deniz tabanına titanyumdan Rus bayrağını dikti. Bu hamle diğer ülkelerin “15. yüzyılda değiliz. Bayrak dikmekle toprak sahibi olunmaz” tepkisine neden oldu. Alakurtti üssünde konuşlu 80. Motorize Piyade Tugayı’nın komutanı Ilia Pavlovsky, “Burada bir tugayın oluşturulma nedeni, Rusya’nın çıkarlarını ve Kuzey Kutbu’ndaki güvenliğini sağlamaktır.” dedi.

Kutuplar Birleşmiş Milletler Denizler Kanuna göre yönetiliyor. Bu bölgedeki ülkelerin kara sınırından 200 deniz mili uzağı da ekonomik sınır içinde gösteriyor. Kuzey Kutbu’nun daha uzak mesafeleri kimseye ait olmadığından, burada koşullar çok daha zor.  Sınırların olmadığı bir bölgede sınır hakkı Kanada, Danimarka ya da ABD, Danimarka arasında oluyor. Kuzey Kutbu kötü iklim şartları nedeniyle ülke sınırları belirlenmemiş ender bölgelerden biri. Kutuplar kimin sorusuna beş ülke “Benim” yanıtını veriyor: Rusya, ABD, Kanada, Danimarka, Norveç. Grönland’da düzenlenen toplantıların ardından Kuzey Kutbu bu beş ülke arasında “paylaşıldı”. Anlaşmaya göre ABD % 40, Rusya %30; Danimarka, Norveç ve Kanada ise % 10 pay aldı.